Medio november startten Zorgbelang Groningen, Platform Hattinga Verschure en zaVie de Meldactie ‘Tweede coronagolf’. Het was de derde meldactie over ‘Zorg in coronatijd’ sinds de uitbraak van de coronapandemie. Via een online vragenlijst, telefonisch en per mail konden mensen hun ervaringen delen met de gevolgen van de ‘tweede golf’ en de coronamaatregelen voor hun zorg en leven. 105 inwoners van de provincie deden dit, hieronder in het kort de opvallendste resultaten.
Géén/uitgestelde afspraken
Ruim een kwart van de deelnemers heeft te maken (gehad) met een afgezegde of uitgestelde afspraak voor zichzelf of voor een naaste. Dit leidde tot langere wachttijden voor een behandeling of controle en (meer) stress, pijn en onzekerheid. Een deelnemer gaf aan: “Kan mijn hoofd niet draaien door nekpijn, heeft voor vele activiteiten grote gevolgen, verlichting door massage helpt”. Een ander zei: “Langer last van rugklachten en beperking in het kunnen lopen”.
Geen fysieke afspraak
Bijna een kwart van de deelnemers had wel een afspraak, maar niet fysiek. Bijvoorbeeld telefonisch of via beeldbellen. De meesten hadden hier een positieve ervaring mee: “Fijn, gemakkelijk, kon thuisblijven en werd gebeld door de arts. Dat was ook precies op het genoemde tijdstip. Fijn was ook dat de brief over het telefonisch consult duidelijk was”. Andere geluiden klonken ook: “Afstandelijk en zakelijk. Bovendien stond in de brief dat ik ook door de chirurg gebeld zou worden, maar deze heeft me niet gebeld. Zit je dan wel de hele dag op te wachten. Bij de chirurg kreeg ik later een afspraak op de poli”.
Beperking bezoekregeling en dagbesteding
Bijna een vijfde van de deelnemers kreeg te maken met een aangepaste bezoekregeling voor zichzelf of voor een naaste. Hierdoor konden ze elkaar weinig of niet zien. Door zorginstellingen werd wel geprobeerd ‘de schade te beperken’: “Geen bezoek. Het verpleeghuis was in lockdown. Er werd beeldbellen en glasbellen als alternatief geboden”. En: “Het personeel van de zorginstelling waar mijn ouders wonen, kneep een oogje dicht toen mijn moeder ziek werd en op sterven lag. Er werd minder streng gelet op de frequentie van bezoek”.
Daarnaast heeft 13% te maken gehad met het stopzetten of beperken van de dagbesteding voor zichzelf of de naaste. Dit leidde bijvoorbeeld tot gebrek aan structuur, verveling en depressiviteit: “Gewoon erg vervelend en meer alleen zijn, minder gezellig, wat een beetje bedompt/down gevoel geeft”.
Mentale gevolgen
Gevoelens als eenzaamheid, isolement, beklemming, spanning, angst, onzekerheid en boosheid worden vaker ervaren: “Ik voel me erg onzeker, het thuiszitten en alleen zijn benauwt me meer en meer. Ik maak me best zorgen over mijn zorg en die van mijn ouders. Daarnaast ben ik boos dat de zorg en therapie van mijn doelgroep, chronisch zieken, steeds meer de dupe is en niet gehoord wordt”.
Positieve ervaringen
Ondanks alle beperkingen, zijn er ook veel positieve ervaringen met de zorg of hulpverlening in de ‘tweede golf’, vaak vanwege het (snel) doorgaan van afspraken en meedenkende zorgpersoneel. Iemand zegt: “Een hele goede ervaring met onze huisarts en thuiszorg tijdens de terminale fase van mijn moeder. Niets was te gek, alles was gelukkig mogelijk”. Een ander noemt misschien wel het belangrijkste: “‘Begrip tonen als het vervelend is!”.
Conclusie
Ten opzichte van eerdere meldacties horen we niet veel nieuwe ervaringen, behalve als het gaat om de mentale gevolgen van de pandemie nu deze langer duurt. Daar is gelukkig meer aandacht voor. Ook is er meer maatwerk mogelijk (zoals een minder strenge bezoekregeling als het gaat om terminale patiënten). In ons onderzoek hoorden we nog niets over ernstige (levensbedreigende) gevolgen van het uitstellen/afschalen van zorg, zoals onlangs in de media naar buiten kwam. Een landelijk grootschalig onderzoek hiernaar – wat de Patiëntenfederatie Nederland voorstelt – lijkt ons heel nuttig.
Meer informatie: Rapportage Meldactie Tweede Coronagolf