Foto: Pexels Cottonbro Studio
De COVID-19-pandemie heeft wereldwijd gezorgd voor grote druk op de gezondheidszorg. Hoewel de nadruk hierbij lag op de ziekenhuis- en intensive care bezetting, is ook in de huisartsenzorg in Nederland veel veranderd. Onderzoek van de afdeling Huisartsengeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen in samenwerking met het Nivel toont aan dat patiënten vonden dat sommige van deze veranderingen een positief effect hadden op de huisartsenzorg, maar dat de toegankelijkheid van de huisarts en het doorgaan van de reguliere zorg wel onder druk staan. De resultaten zijn gepubliceerd in het British Journal of General Practice Open.
Vergeleken met de situatie voor de uitbraak van COVID-19 is er veel veranderd in de huisartsenzorg. Zo zijn er meer mogelijkheden tot het doen van digitale consulten en is vaak meer tijd gepland voor een fysiek consult. Anderzijds werd de zorg voor bijvoorbeeld suikerziekte of astma regelmatig uitgesteld. Het is belangrijk om te weten hoe patiënten deze veranderingen ervaren hebben, zodat we hiervan kunnen leren in de toekomst. Welke veranderingen zien patiënten graag blijven en wat moeten we juist voorkomen?
Toegankelijkheid en continuïteit
Uit interviews (periode januari – juni 2021) met patiënten uit het noorden, oosten en zuiden van Nederland blijkt dat er wisselende ervaringen zijn geweest met de huisartsenzorg in Nederland. Positief ervaren werden veranderingen zoals het toegenomen gebruik van digitale consulten voor eenvoudige problemen en meer tijd voor een consult bij de huisarts. Patiënten zien deze veranderingen dan ook graag blijven na de pandemie. Anderzijds hebben patiënten het gevoel gehad dat zij niet altijd welkom waren bij de huisarts. Ook werden controle-afspraken voor chronische aandoeningen als suikerziekte en astma vaak uitgesteld. Deze veranderingen werden negatief ervaren.
“De huisarts is de poortwachter van de Nederlandse gezondheidszorg. Vanuit de huisarts worden patiënten bijvoorbeeld doorverwezen naar het ziekenhuis. Daarnaast brengt het uitstellen van routinezorg risico’s met zich mee, wanneer chronische aandoeningen bijvoorbeeld niet goed onder controle zijn. Het is dan ook van groot belang dat de huisartsenzorg toegankelijk blijft en dat zorg voor andere aandoeningen ook door kan gaan ten tijde van grote druk op het gezondheidszorgsysteem.”
Maarten Homburg
huisarts en onderzoeker UMC Groningen
Reguliere zorg gaat ook door
Eerder onderzoek liet zien dat na het uitbreken van de COVID-19-pandemie het aantal bezoeken aan de huisarts snel afnam, zowel voor acute als langdurige zorgproblemen. Dit kan impliceren dat veel patiënten wegbleven bij de huisarts met klachten waar zij anders wel voor naar de huisarts zouden gaan. Patiënten gaven verschillende oorzaken, zoals angst voor besmetting met COVID-19 of het willen ontlasten van het zorgsysteem. Toch is het belangrijk dat patiënten wel contact opnemen met de huisarts als zij dit nodig vinden.
Over het onderzoek
Het onderzoek maakt deel uit van een grootschalig onderzoek naar de impact van de COVID-19 pandemie op de huisartsenzorg in Nederland, het COVID-GP Project. Het onderzoek vond plaats in een samenwerkingsverband van het Nivel, UMCG Groningen, Radboud UMC en het Maastricht UMC. Daarnaast werd samengewerkt met Stichting Sterk uit Armoede, InEen, Thuisarts.nl en Zorgbelang Groningen.
Rol Zorgbelang Groningen
Zorgbelang Groningen heeft in dit project meegedacht over de in- en exclusiecriteria, dat wil zeggen: kenmerken van patiënten waardoor ze mee kunnen doen aan het onderzoek of die hen juist uitsluiten.
Daarnaast was Zorgbelang Groningen betrokken bij de patiënten-informatiebrief voor deelnemers aan het onderzoek en bij het formuleren van de interviewvragen.
